ధ్యానానికి ఏ ఆసనం మంచిది?
అసూయను జయించడం – అంత సులువా?
శ్రమలేకుండా ఎక్కువసేపు స్థిరంగా ఏ పద్ధతిలో కూర్చొనటానికి అనుకూలమో, ఆ కూర్చొనే పద్ధతే ఆసనమంటే! ధ్యానానికి ‘ఫలానా’ ఆసనం శ్రేష్ఠమైనదనో, ‘ఫలానా’ ఆసనంలో కూర్చొని జపధ్యానాలు చేస్తే ‘ఫలానా’ సిద్ధి వస్తుందనో, ‘వెన్నెముక, మెడ, తల ఒకే సమరేఖలో వుండాలి’ అనే యోగశాస్త్రనియమాన్ని సాధించాలనో, ధ్యానం చేసుకునేప్పుడు ఆసనం మార్చకూడదనే భావంతోనో ౼ ఆసనాభ్యాసం పేర శరీరాన్ని బలవంతపెట్టడం మంచిదికాదు! శరీరం గూనిగా వంగిపోకుండా, పట్టు బిగింపు శ్రమ లేకుండా ఎక్కువసేపు ఎలా కూర్చొనగలమో చూచుకొని, ఆ ఆసనాన్ని (కూర్చునే పద్ధతిని) మన ధ్యానానికి ఎంపిక చేసుకోవాలి. మరోవిధంగా చెప్పాలంటే ఫలానా పద్ధతిలో కూర్చుని వున్నామనిగాని, అసలు కూర్చుని వున్నామని గాని స్ఫురణకు రాకుండా వుండే ఆసనమే అన్నింటిలోకి ఉత్తమమైన ఆసనం. ధ్యానం మధ్యలో ఒకవేళ ఆసనం మార్చాలని అనిపిస్తే హాయిగా మార్చుకోవచ్చు. ఆర్తి ఆర్ధ్రతలతో అభ్యాసం చేస్తూ చేస్తూ పోగా, ధ్యానంలో చిత్తచాంచల్యం తగ్గి, మనస్సు అంతర్ముఖమైతే, ఆసనసిద్ధి సహజంగా సునాయాసంగా సిద్ధిస్తుంది. ధ్యానం చేసుకొని లేవగనే దేహంలో ఎక్కడా ఏ మాత్రం బిగింపు లేకుండా హాయిగా, తేలిగ్గా వుండాలి. అదే మనం కూర్చున్న ఆసనం, చేసిన ధ్యానం సరైనదని చెప్పడానికి గుర్తు. యోగశాస్త్రగ్రంధాలలో మనం కూర్చొనే పద్ధతికి ఏ పేరు పెట్టివున్నా అది మనం పట్టించుకోనవసరం లేదు. ఏ రకంగా (ఆసనంలో) కూర్చుంటే దేహానికి మనస్సుకు సుఖంగా శ్రమరహితంగా వుండి ధ్యానం హాయిగా చేసుకోగలమో – అదే మన సంస్కారానికి సరిపడే ఆసనం. అదే ‘సుఖాసనం’! అందుకే అన్ని ఆసనాలలోకి ‘సుఖాసనం’ శ్రేష్ఠమైనదని అంటారు భగవాన్ శ్రీరమణమహర్షి!
అసూయను జయించడం – అంత సులువా?
ఆనందమయ జీవితానికి, ఆత్మజ్ఞానానికి అడ్డుగోడలైన అరిషడ్వర్గాలలో – కామ క్రోథ లోభ మోహ మద మాత్సర్యాలలో – చివరిది మత్సరం. మత్సరమంటే ఈర్ష్య-అసూయల కలగలుపు రూపమని చెప్పుకోవచ్చు. ఈర్ష్యాసూయలనే పదాలను రెంటినీ సామాన్యంగా మనం సమానార్థంలోనే వాడుతూ వుంటాం. కానీ, ఆ రెంటికీ సూక్ష్మమైన భేదం వుంది. తనకు చెందవల్సింది ఇతరులకు పోయిందేనన్న కించ, బాధ -ఈర్ష్య. ఏదో ఒక విషయం కోసం ఇద్దరు పోటీపడి, వారిలో ఒకరికి ఆ ఫలితం దక్కి, మరొకడికి రాకపోయినపుడు ఆ రెండోవాడు పడే బాధ ఈర్ష్య. తాను ఆశించింది పొందలేకపోయానేనన్న బాధకంటే, అది పక్కవాడు పొందాడేనన్న దుగ్ధ –ఈర్ష్య యొక్క స్వరూపం. దీనివల్ల ఒకవేళ ఇద్దరకూ ఆ ఫలితం లభించకపోతే, తనకు రాలేదని బాధ మరచిపోయి, పక్కవాడికి కూడా అది లభించలేదని లోలోపల సంతోషించడం జరుగుతుంది! ఇక అసూయ విషయం అలా కాదు. తనకెంతమాత్రం సంబంధించినది కాకపోయినా, తానేమాత్రం దానికోసం ప్రయత్నించకపోయినా, అది లేకపోవడం వల్ల తనకే మాత్రం నష్టం లేకపోయినా, ఇతరులకు ఏదైనా మేలు లాభం కలిగితే మనసులో ఊరకే కించపడే స్వభావం అసూయ!
పైన పేర్కొన్న అరిషడ్వర్గాలలో మిగిలిన వాటికి – మనలోని అహం, కోరికలు, వాసనలు, వ్యక్తిగతమైన లాభనష్టాలు, సుఖదుఃఖాలు మొదలయిన వాటి నేపథ్యంలో – కొంచెమయినా కారణం, ప్రాతిపదిక ఉంది. కనుక వాటిని కేవలం వివేకంతో జయించి పోగొట్టుకోవడం కొంచెం కష్టం. కానీ, అసూయ విషయం అలా కాదు! అది కేవలం అకారణంగా కలిగేది! ఏదైనా కారణమంటూ ఉంటే అది మిగిలిన వికారాల ఉనికిని ఆధారం చేసుకొని, వాటి నీడలా ఉంటుంది. మనలో చాలామంది ఈ వికారం (అసూయ) మనలో లేదని భ్రమపడతాం. కానీ, జాగ్రత్తగా మన మనస్సును తరచి చూస్తే – ముఖ్యంగా ఇతరులు లాభపడుతున్న వార్త వింటున్న సమయంలో – దాని ఉనికి మనకు అవగతమవుతుంది. అలా అది మన అంతరంగంలో తళుకుమన్న ప్రతిసారీ దాన్ని గుర్తిస్తూ పోతే, క్రమంగా ఆ వికారం అంతరిస్తుంది. మొదట తేలికగా పోగొట్టుకోగలిగే వికారాన్ని జయిస్తే, అభ్యాసబలంతో క్రమంగా మిగిలిన ఇతర వికారాలను గూడా గుర్తించి వదిలించుకొనే పట్టు చిక్కుతుంది.
అసూయను గూర్చి శ్రీసాయిబాబా తనదైన రీతిలో ఏం చెప్పారో చూద్దాం. ఒకసారి నానాసాహెబ్ చందోర్కర్‌తో బాబా ఇలా అన్నారు:
“అరిషడ్వర్గాలలో అసూయను జయించడం అతి తేలిక! దీనిలో మనకు వచ్చేది కానీ, పొయ్యేది కానీ ఏమీ ఉండదు. ఇతరుల మేలు, సుఖం చూసి ఓర్వలేకపోవడమే అసూయ. ఇతరులకు ఏదైనా మంచి స్థాయిగానీ ఐశ్వర్యంగానీ వస్తే, అది చూచి ఓర్వలేక వారినిగూర్చి లేనిపోని మాటలు కల్పించి దూషిస్తాం. వారికేమయినా కష్టం కలిగితే ఆనందిస్తాం. ఇది సరైనదేనా? వాడికెవడికో మేలు జరిగితే, అందువల్ల నీకొచ్చిన నష్టమేముంది? కానీ మనుషులు ఈ విషయం ఆలోచించనే ఆలోచించరు. పక్కవాడికి మేలు జరిగితే సంతోషించగలగాలి. లేదు, అది మనమూ పొందేందుకు ప్రయత్నించాలి. అంతేకాని, ఆ బాగుపడ్డవాడు మనదేం లాక్కోలేదుకదా? వాడి కర్మ ఫలితంగా అది వాడికి లభించింది. దానికి ఊరకే మనం వగచినందువల్ల లాభమేముంది? అందువల్ల, మొదట అసూయను జయించాలి!”.
Source: సాయిభక్తి సాధన రహస్యం, రచన: పూజ్యశ్రీ సాయినాథుని శరత్ బాబూజీ.
om sai ram chala baga raseru.asuya yelaga unituinid baga cheparu
ReplyDeleteఓం శ్రీ సాయినాథాయ నమః 🙏
ReplyDeleteఓం శ్రీ సాయి ఆరోగ్య క్షేమదాయ నమః🙏